Teminat Mektubunun İadesinde İcra
Müdürlüğünün Yetkisi
Teminat mektubunun iadesinde yetkili makamın ilgili icra
müdürlüğü mü, yoksa, ilgili icra mahkemesi mi olacağı hususunda uygulamada bir
takım sorunlar çıkabilmektedir.
Teminat mektubunun iadesi için, ilgili icra müdürlüğünden bir
talepte bulunduktan sonra,”2004 Sayılı İİK. 36. Maddesi uyarınca teminat
mektubunun borçluya iadesi İstinaf Mahkemesi veya ilamı veren mahkemece karar
verilmekte olup, bozma sonrası veya hükmün kaldırılması sonrası teminatın
iadesi hususunda müdürlüğümüzün yetkisi bulunmadığından…” gerekçesiyle talebiniz reddedilebilir. Bizce sorunun çözümünü aşağıdaki şekilde irdelemek gerekmektedir:
İİK.
36/5 uyarınca,“Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun haklı görülmesi
hâlinde teminatın geri verilip verilmeyeceğine karar verilir. Yargıtayca hükmün
bozulması hâlinde borçlunun başvurusu üzerine, bozmanın mahiyetine göre
teminatın geri verilip verilmeyeceğine mahkemece kesin olarak karar verilir.” hükmü
amirdir.
Bu
hüküm incelendiğinde görülecektir ki, Yargıtayca hükmün bozulması halinde,
mahkemece kesin olarak karar verilecek iken, Bölge Adliye Mahkemesi için yetkili
bir karar merci belirtilmemiştir.
Ayrıca,
yine İİK. 40/2 uyarınca, “Bir ilâm hükmü icra edildikten sonra bölge
adliye mahkemesince kaldırılır veya yeniden esas hakkında karar verilir ya da
Yargıtayca bozulup da aleyhine icra takibi yapılmış olan kimsenin hiç veya o
kadar borcu olmadığı kesin bir ilâmla tahakkuk ederse, ayrıca hükme hacet
kalmaksızın icra tamamen veya kısmen eski hâline iade olunur.” hükmü
amirdir.
Bu
hükümden anlaşılması gereken, bir ilâm hükmü icra edildikten sonra bölge adliye
mahkemesince kaldırılması vd. hallerde ayrıca hükme hacet kalmaksızın icranın
tamamen veya kısmen eski haline iade olacağıdır.
Buradan
şu sonucu çıkarmak yerinde olacaktır; takibe dayanak bir ilam Bölge Adliye
Mahkemesi tarafından temyize tabi olmaksızın KESİN olarak kaldırılmış ise,
takip dayanağı ilam ortadan kaldırıldığına göre İİK 40. madde uygulanması
gerekmektedir ve ilgili icra müdürlüğünün, mahkemece verilen bir hükme ihtiyaç
duymaksızın icranın iadesini yapması gerekmektedir.
Başta
bahsettiğim üzere bu konuda kesin bir uygulama bulunmamaktadır ve ne yazık ki
durum biraz da icra müdürlüklerinin taktirine bağlıdır. Ancak böyle bir durumla
karşılaşıldığı zaman, ilgili icra müdürlüğüne belirtilen gerekçelerle talepte
bulunulması, reddedilmesi halinde, ilgili mahkemeye danışılması hususunda
talebin yinelenmesinin faydası olacağı kanaatindeyiz.
Av. Ertuğrul SARI